De taal van onze dromen.

De Droomtaal: Thema's en Symboliek

! Noot: Deze omschrijvingen van een aantal veel voorkomende droom symbolen, geven een richting aan; INDIVIDUELE VERTALING IS EN BLIJFT ALTIJD NODIG !
Dit is belangrijk als je echt 'iets' met je droomboodschappen (voor jezelf) wil doen.

KLEUREN: beelden onze emoties en gevoelsnuances uit. Onderstaande lijst omschrijft mogelijke associaties. (zie ook Bijlage A - detail teksten)

Rood: is de kleur van het gevoel waardoor het verstand wordt geprikkeld.
Bloed en vuur zijn rood, het is de kleur van de hartstocht en van de gemoedsaandoeningen (in onze cultuur) maar ook van het gevaar.
instinct – seksualiteit – kracht – moed – strijdlust – impulsiviteit

Roze: is een hogere vorm van rood; het fysieke wordt hier met het spirituele verenigd. Verwijst naar: zeer Liefdevol, warmhartig en edelmoedig.

Blauw: als kleur van het denken drukt het geestelijke, het spirituele uit; het staat voor trouwe en diepe gevoelens; ook voor ontspanning. (kalmeert de eeuwige onrust van onze zielen)
intuïtie – idealisme – waarheid – autoriteit – rust – concentratie

Groen: betekent groei, vegetatief leven. De kleur van de lente, van de hoop en van de gevoelens.
hoop – liefde – tederheid – jeugd – natuurlijkheid

Geel: de kleur van de intuïtie. Geel is stralend, opgewekt, vol licht en zonneschijn en het staat voor schoonheid en geluk. Het is warmhartig en sensitief, prikkelt het intellect en het verstand.
intellect – snelheid – helderheid – nauwkeurigheid – nieuwsgierigheid

Indigo: Religieuze gevoelens; intuïtie.
visie – doelstelling – controle – geborgenheid – wijsheid – individualiteit – meesterschap

Violet: (het licht van de lasbrander, het viooltje)
mysterie - hoger intuïtie - wilskracht – macht – godsdienst – enthousiasme – genialiteit

Turkoois: is de kleur van: keep cool, ook: oog voor details.
beoordelingsvermogen – afstand – scherpte – koelheid – zuiverheid – nuchterheid – matigheid

Oranje: Harmonieus samengaan van gevoel en verstand, vertegenwoordigt het Evenwicht en Harmonie. Symbool van hoop en welbevinden; gezondheid; energie.
gevoel – levendigheid – onbekrompenheid – rijkdom – vriendschap – overvloed

Oranjerood is de kleur van de ziel.

Bruin: betekent het aardse.
De kleur van de aarde, van het onvervalste leven. Deze kleur symboliseert warmte en moederlijkheid.

Zwart: het onbewuste.
Het onbekende, dat ook vaak verborgen is of gemeden wordt; de niet-geaccepteerde zijde van ons zelf.
Zwart is ook de kleur van de rouw, van de duisternis.

Wit: (omdat het zich in de spectrale kleuren opsplitst, is wit feitelijk kleurloos) De zuiverheid en onschuld, maar ook de leegte.
Bewustzijn; helderheid van geest; lichte gevoelens.
Wit is ook de kleur van de onthouding, van de koude en de onvruchtbaarheid.
In sommige culturen (vb. India) is wit de kleur van de rouw.

Grijs: kleur van het nog onbewuste en ongedefinieerde.
Een grauwe mengkleur, waarin het licht uit het donkere tevoorschijn komt. Verbinding van tegendelen.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

GETALLEN: onpare getallen zijn mannelijke getallen; pare getallen zijn vrouwelijke getallen.
Grote getallen wijzen op: zeer bij iets betrokken zijn; indrukwekkendheid; grote hoeveelheid.

0: het vrouwelijke; het onbewuste; het absolute of verborgene; alomvattendheid.
Oneindigheid; de leegte, de niet-gemanifesteerde, onnoembare en onbekende leegte waaruit de verscheidenheid van het leven werd geschapen en het uiteindelijk naar terugkeert.
Doordringen tot de mysteries; een besef van vervolmaking.
* Nul kan ook een seksueel symbool zijn; in deze betekenis wijzen meerdere nullen op erotische belevenissen die teveel van onze krachten vergen.

1: Een begin; het eerste; oorsprong; het fundament van het bestaan.
De oorspronkelijke, ongedeelde eenheid, die het begin symboliseert (zoals van de liefde, een genegenheid, een vriendschap; maar ook van een bezigheid of van een onderneming).
De eenling die we zijn; alleen zijn; onafhankelijkheid.
* Het kan ook het symbool zijn van iemand die altijd zijn eigen gang gaat; die zich er in het dagelijkse leven doorheen moet slaan.
* In de droom kan dit ook beeld zijn van: als enige overgebleven = naderend einde.

2: Dualiteit, twee kanten van een zaak - of een vergelijkingsmiddel; tegenstelling; besluiteloosheid; balans.
Polariteit (= mannelijk en vrouwelijk); licht en donker, man en vrouw, geest en materie...
Het is het getal van vereniging en van paarvorming; de goddelijke symmetrie en het evenwicht.
Dit getal is tevens het eeuwig vrouwelijke.
* In conflict met- of achtervolgd door twee mensen = geval van twee tegen één zoals misschien als kind t.o.v. de ouders; gevoel dat alles tegenzit.

3: De oplossing van tegenstellingen, van tegengestelde: vader, moeder en kind (het resultaat vd vereniging van man en vrouw, de toekomst barend.)
Synthese; de drievoudige aard van de mens, de eenheid van lichaam – verstand – geest.
De heilige Drie-Eenheid. Brahma – Visnu – Shiva / Scheppende - Verzoenende - Vernietigende.
* Creativiteit, de drie is het element van onze wil, van het idee, en verwijst in die zin naar de geest.
* Het is een (uitgesproken) mannelijk getal.
* In dromen die op iets negatiefs wijzen, kan de drie ook een waarschuwing symboliseren, het is bijna klokslag drie uur.
* Drie mensen tegenkomen; met twee mensen onderweg zijn = zich tegenover de collectieve wil van anderen geplaatst zien; niet seksuele vriendschap.

4: Vier (en vierhoek) zijn het symbool van volmaaktheid. De vier is de basis voor de ordening; het behoudende in de natuur; het houvast, het behoud van reeds verworven dingen.
Vier windrichtingen, vier jaargetijden, vier maanfasen...
* De Vier elementen: water, lucht, aarde, vuur; omgezet = voelen, denken, gewaarworden, intuïtie.
(of: emoties, gedachten, sensaties, intuïtie )
* Vier is ook lichamelijkheid; stabiliteit en kracht; huis - thuis.

5: Volgens de Chinese filosofie het getal van het midden, waarin zich het vrouwelijke (Yin) en het mannelijke (Yang) verenigen.
Het vrouwelijke symboliseert het aardse en meegaande; het mannelijke het hemelse en sterke. (de band tussen hemel en aarde)
* De vijf is het getal van het natuurlijke, frisse leven.
* De vijf zintuigen. De vijf staat voor het menselijk lichaam, menselijk bewustzijn in het lichaam.
* Het is het verbindend getal. (het verenigt de voorgaande getallen, 1 + 4 en 2 + 3)
* Waar dit getal verschijnt, is het geluk “binnen handbereik”. (symbolisch of overdrachtelijk bedoeld)

6: Dit getal is een symbool van de evenwichtigheid van de krachten: zoals de zes vierkanten van een dobbelsteen, of de twee over elkaar geschoven gelijkzijdige driehoeken van een zeshoekige ster; de driehoek die naar beneden wijst, symboliseert het vrouwelijke, de driehoek naar boven het mannelijke.
Harmonie, evenwicht; het is het cijfer van de liefde (zes geldt als getal van vrouwelijke liefde en huiselijkheid) en staat in dromen voor een ontwikkeling in de richting van nieuwe inzichten en innerlijke harmonie.
* De zes is ook de vermenigvuldiging -twee (vrouwelijk) maal drie (mannelijk); de relatie van man en vrouw heeft o.a. als zin dat de vrouw door de man bevrucht wordt.
* In dromen van jongeren verwijst zes naar seks.
* Zes als vermenigvuldiging symboliseert ook het niet aflatend innerlijk gevecht van de gevoelsmatige aanleg tegen de al te realistische krachten, die elk gevoel willen uitschakelen; daarbij echter geen weerstand tegen de verlokking van het dagelijkse leven kunnen bieden.

7: Is een heilig getal; het symboliseert de kosmos; het getal met de grootste magische kracht.
De zeven symboliseert de voltooiing van een werkzaamheid (symbolisch de zevende dag van de schepping), maar kan ook wijzen op een wonderbaarlijke verandering van het eigen ik.
Zeven is een dynamisch getal; de week heeft zeven dagen, de regenboog heeft zeven kleuren, zeven chakra's, zeven noten (tonen)... het is een aanwijzing voor een psychische dynamiek in de vorm van een cyclisch proces. (levenscycli)
* Symbool van de heelheid van de mens.
* In dromen is zeven het getal van risico en mogelijkheden, en de kracht van de innerlijke transformatie.
Meer aards gericht kan de zeven ook een aanwijzing zijn dat men zijn bezittingen beter bij elkaar moet houden. (meer bewust met materieel bezit omgaan)
* Zo nu en dan maakt het onbewuste er ook op attent dat de week maar zeven dagen heeft, d.w.z. men zou de tijd steeds goed moeten benutten en zich elke week tenminste een rustdag gunnen.

8: Dood en opstanding; oneindigheid (de acht horizontaal wordt als teken van oneindigheid gebruikt).
Regeneratie en een nieuw begin. Anderzijds kan de acht als volledigheidssymbool er ook op wijzen dat in een bepaalde situatie de mogelijkheden uitgeput zijn; de rest van de droom kan op een dergelijke uitleg wijzen; en in die zin kan de acht de betekenis van een waarschuwingssein hebben.

9: Zwangerschap, geboorte; einde van een cyclus - begin van iets nieuw. (wedergeboorte, begin van een nieuwe ontwikkeling)
Negen is het enige getal waarvan rekenkundige bewerkingen telkens weer tot negen herleid kunnen worden (vb. 9+9=18; 1+8=9 / 3x9=27; 2+7=9 enz.) en in die zin een cijfer van de eeuwigheid.
* Symbool van volledige harmonie (drie maal drie); het streven naar absolute waarheid, maar ook de psychisch-geestelijke activiteit in de waaktoestand.

10: Een nieuw begin. Kan echter ook naar eenzaamheid verwijzen. Het is het cijfer van de wet (de tien geboden).
* Het getal 10 kan ook met bezit en carrière te maken hebben; hetgeen men echter uitsluitend op eigen kracht kan bereiken.

11: Wij rekenen in het tientallig stelsel daarin is elf het eerste dubbele getal; het leidt een nieuwe reeks in. In de droomsymboliek heeft elf een vergelijkbare betekenis; het wijst op nieuwe gebeurtenissen of vooruitgang; het begin van een reis.

12: Tijd, een jaar, een volle cyclus van heelheid; volledigheid.
* Zeer positief is, wanneer in de droom zich bij de twaalf de één voegt als bezielend element. (zoals het beeld van de twaalf discipelen met Christus als dertiende element dat de groep bezielde en leidde.)
Het cijfer van een nieuwe spirituele orde (zoals voorbeeld hierboven).
* Het uur van de Messias; betekent: door zichzelf op te offeren kan men alles bereiken.
* De twaalf tekens van de dierenriem.
* Is het in de droom vijf voor twaalf, dan is het hoog tijd om in de waaktoestand het initiatief te nemen.

13: Het eerste cijfer dat op de oer getallen 1 t & m 12 volgt. Kan symbool zijn voor de dood en ook de wedergeboorte.
* Mogelijk een verwijzing naar moeilijkheden, noodzakelijk ongeluk. (Karmisch getal)

Aarde: een archetypisch symbool dat herinnert aan de Griekse godin Gaia, die met volle boezem uit de chaos opsteeg. De moederlijke schoot die nieuw leven belooft; in de schoot der aarde groeit alles, symbool voor moederlijkheid en vruchtbaarheid.

- De dingen die we als vanzelfsprekend beschouwen en die het vertrouwde kader vormen waarbinnen ons leven en onze activiteiten zich afspelen, zoals ouderliefde, onze eigen werkelijkheid als persoon, maatschappelijke orde, en de vele dingen die voor ons de werkelijkheid vormen.
- Ook ‘vaste grond onder onze voeten’; attitudes en relaties die we als vanzelfsprekend beschouwen.
- Het verleden; diep in de aarde huizen de herinneringen en de voorouders.
- Ook symbool voor de moeilijk te verteren realiteit.
- Geworteldheid, aarding, bescherming.

Dieren, algemeen; een korte inleiding:

Dieren zijn symbolen van het driftleven en de instincten van de mens. Zij symboliseren de natuurlijke kant van zijn persoonlijkheid. Het zijn symbolen van onze natuurlijke, instinctieve en soms lagere verlangens en krachten.
- In de voorstelling van primitieve volken belichamen bepaalde dieren de geesten van voorouders. Die magische band tussen mens en dier ontstond uit het oorspronkelijk besef van eenheid van de hele natuur.
- In dromen richten dieren vaak de aandacht op ondergewaardeerde of onderdrukte aspecten van de persoonlijkheid en brengen ons in contact met een bron van transformerende energie, diep verborgen in het collectief onbewuste.
- Voor de uitleg van de droom moet er uiteraard op gelet worden om welk dier het gaat en welke handelingen het dier verricht.

- Er is een belangrijk verschil wanneer de droombeelden over 1) HUISDIEREN gaan, dan wel over 2) WILDE DIEREN

* 1) HUISDIEREN: onze natuurlijke drijfveren en gevoelens - zoals voortplanting, de behoefte vertroeteld te worden - die gedomesticeerd of gekooid zijn, afhankelijk van de droom. De droom geeft dan aan hoe we met dat aspect van onze natuur omgaan. Gevoel een meeloper te zijn, die alles doet wat de 'baas'(degene van wie we afhankelijk zijn) wil; genegenheid ontvangen of geven.

-- Paard: vitaliteit.
Wit paard: spirituele energie - brengt energie
Zwart paard: heeft iets met de dood*(zie dood) te maken - trekt energie weg, of zet de spirituele energie terug om in materie. (materie op zichzelf is dood = duisternis; materie bezield door bewustzijn is Leven)

-- Hond: - het dierlijke; symbool voor het instinct dat het bewustzijn zou moeten gebruiken en leiden.
Kan staan voor toewijding, maar ook voor de destructieve kracht van misbruikte of genegeerde instincten.
De hond is een behulpzaam dier, hij bewaakt onze eigendommen; maar ook valt hij vreemde aan. Voor de uitleg moet men letten op de persoonlijke levenservaringen van de dromer, en wat de hond in de droom doet.
- De hond kan dus als symbool voor agressie staan, maar ook vriendschap, gehechtheid en seksualiteit.
- Wanneer een hond ons begeleidt, dan houden onze instincten ons wakker.
- Is de hond vastgebonden of wordt hij mishandeld, dan hebben we in het onbewuste te maken met minderwaardigheidscomplexen die in de waaktoestand naar boven komen.
- Een aangelijnde hond wijst op onderdrukte of beheerste neigingen; bij een afgerichte hond gaat het zelden om een cultivering, maar meestal om de onderdrukking van de instincten.

-- Kat: de kat is een buitengewoon gevoelig dier, dat in dromen het gevoelsleven symboliseert. Meestal heeft zij een erotische betekenis; mogelijks in de zin dat de verhouding tot seksualiteit zich nog in een animaal speels stadium bevindt. De kat verwijst ook naar verfijnde vrouwelijke seksualiteit. Indien het duidelijk om een kater gaat, kan het beeld verwijzen naar onze intuïtie, onze gevoeligheid voor stemmingen of verborgen gevaren, die ons waarschuwt.

-- Koe: vergelijkbaar met de stier, maar vertegenwoordigt de vrouwelijke kant van onze natuur, met name dat we onszelf en ons lichaam moeiteloos aan andere of aan een baby geven; onze moeder, of de moederrol.

-- Stier: is van oudsher symbool van de scheppende goddelijke kracht; zijn verschijning in een droom duidt op geniale krachten. Er kan sprake zijn van ongetemde instincten.
Geslachtsdrift; de diepgewortelde drang naar ouderschap en het verzorgingsinstinct via seks.
-Een agressieve stier laat vaak de frustratie zien die wordt opgewekt als zulke fundamentele drijfveren getergd of dwarsgezeten worden; zo kan iemand een gezin willen stichten, maar gefrustreerd worden door een vorm van seksualiteit bij de partner die het instinctieve verlangen naar kinderen mist.
-Een gedode stier staat voor het doden van die driften; een geofferde stier kan echter duiden op zelfovergave.
-Een bereden stier in dromen duidt op harmonie tussen zelfbewustzijn en besluitvaardigheid, en onze 'animale' oerdriften.
-Wie door de stier op de horens wordt genomen kan dit als een waarschuwing beschouwen: zijn vitaliteit is in gevaar, of zijn onderdrukte driftleven lijkt de grenzen van het toelaatbare te willen overschrijden.
-Degene die voor een woedende stier vlucht, is in de waaktoestand vermoedelijk bang voor het verlies van zijn levenskracht.

________________________________________________________________________________________________________________________________

* 2) WILDE DIEREN: zie ook korte inleiding "Dieren algemeen". (hier boven)

- Beer: uiteenlopende symboliek: vooral bij de man grote kracht (beresterk) maar ook de gevaarlijke man (volgens Jung symbool voor de negatieve kant van de mannelijke kracht); anderzijds ook symbool voor de vrouwelijke driftenwereld.
Kan als symbool staan voor het veronachtzaamde (uitstervende) dierlijke.
In dromen van vrouwen kan de beer ook verschijnen als teken dat zij hun moederlijke kant verwaarlozen.
- In de mythologie van Noord-Europa en Rusland is de beer de koning der dieren. Juister zou zijn hem aan te duiden als koningin, want als diersymbool draagt de beer een vrouwelijk karakter.
- Meestal vervult de beer in dromen een hulpvaardige rol, als symbool van Moeder Aarde.
In sprookjes gaat in de berenpels dikwijls een mooie jonge prins schuil. In dat opzicht komt voor de uitleg van de droom ook het aspect van verlossingssymboliek in aanmerking.
- Anderzijds vertegenwoordigt de beer een machtig natuurgeweld. Zo beschouwd kan hij, als de rest van de droom daarop wijst, ook een negatieve betekenis hebben.

- IJsbeer: zelfde symboliek, maar de ijsbeer verwijst meestal meer naar een dreigend gevaar omdat hij iets kouds en berekenends heeft.

- Aap: de schaduw van ons ik, de karikatuur van onszelf. Dikwijls wijst dit beeld op primitieve instincten die het onbewuste ons duidelijk wil maken. Soms wijst de aap op de angst dat onze medemensen ons lager zouden kunnen inschatten dan wij in werkelijkheid zijn, of dat ze zich ten koste van ons amuseren.

- Leeuw: is meestal een koninklijk symbool van macht en trots en staat vaak voor het archetypische, indrukwekkende en bewonderende aspect van de vader. In de droomuitleg van de oudheid werd de leeuw aan het oergeweld van de zon gelijkgesteld.
De leeuw is het teken van ongetemde psychische energie, een symbool van hartstocht en kracht. (dit kan ook een waarschuwing inhouden: we worden in de waaktoestand door onze passies overmand en zullen daar vermoedelijk onder lijden)
Leeuw staat voor: Mannelijke seksuele kracht.
- De leeuw in een droom kan geestelijke creatieve krachten vrijmaken, maar ook destructieve agressie.
De heftigheid van onze lichamelijke kracht, van ons temperament, van onze emoties of onze seksualiteit; liefde die door jaloezie of pijn in woede is omgeslagen.
De pijn die door ons "animale" levensproces wordt gevoeld, door een bewuste persoonlijkheid gehanteerd, schept een liefdevolle relatie tussen het bewuste en het onbewuste.

- Tijger: de tijger symboliseert (evenals ander roofdieren en de stier) de alles overheersende drijvende kracht in ons; geldt evenals de leeuw als een symbool voor de levenskracht en hartstocht, maar de tijger symboliseert eerder de vrouwelijke seksuele kracht, de leeuw de mannelijke.(het Tijgersymbool komt vaker voor in dromen van vrouwen; volgens Jung is hij een symbool voor de vrouwelijke driftenwereld) De tijger gedraagt zich echter minder onbezonnen (dan de leeuw), hij is veeleer bewust doelgericht.
Verlangen naar intense liefde en tegelijk ook de angst voor een dergelijke ervaring.
Wanneer de tijger in de droom in een kooi zit, of wanneer men een gevecht met het dier in zijn voordeel weet te beslissen, dan duidt dit erop dat men zijn driften onder controle krijgt. Een gunstig beeld is ook wanneer het de dromer lukt de tijger in zijn droom te temmen.
De tijger kan als droomdier echter ook gevaar betekenen: door middel van de tijger signaleert de droom een zelfstandig geworden aandrift, die klaar staat om de mens te verscheuren. (psycho-therapeutisch: het tijgersymbool kan in bepaalde omstandigheden wijzen op het gevaar voor een latente psychose)

- Olifant: de enorme potentiële vermogens van het leven, tot groei en activiteit.
Dit dier met een dikke huid kan als een moederlijk wezen dat ons bescherming kan bieden geïnterpreteerd worden. Voor het werkelijke leven betekent dit symbool dat we erop kunnen vertrouwen dat we ons niet uit het veld laten slaan door eventuele tegenspoed.
- Als we voor de olifant op de vlucht slaan, zijn we bang voor onze krachten en driften.

_______________________________________________________________________________________________________________

- VOGELS: verbeelding; intuïtie; de geest; gedachten; onze spirituele behoeften; verruimd bewustzijn- in dat geval meestal een grote vogel die een hoge vlucht kan nemen. Omdat een ruimer- of spiritueel bewustzijn- betekent dat we verder kijken dan we normaliter zien, kan dit pijnlijk zijn.

___________________________________________________________________________________________________________________

- Vis: symbool van de diepte van de menselijke ziel. Wanneer we willen spre-ken of bewegen, treden er onbewuste fysieke en psychische impulsen en processen op om voor de respons te zorgen. Deze diep onbewuste processen worden vaak als vissen uitgebeeld.
De algemeen menselijke attitudes en driften; het collectief onbewuste en de impulsen of inzichten die daaruit voortkomen; deze kunnen ook het Zelf of Christus voorstellen, of de geslachtsdrift in samenhang met de voortplanting, waarbij een school kleine visjes het zaad is. In die zin zijn wij de vis die na een ongelooflijke tocht tot mens werd, maar nog steeds onderweg is op die avontuurlijke reis van leven en dood. De vis kan de wijsheid zijn, die we nog niet bewust hebben gemaakt, omtrent onze eigen reis in de tijd en de eeuwigheid.

GEEST: gevoelens of intuïtie omtrent de dood of doden; angst voor onze onbewuste herinneringen of gevoelens, kan in die

zin ook naar schuldgevoelens of een knagend geweten verwijzen; (het betreft dan eerder een "spook")

- Intuïtie die uit ons diepere bewustzijn voortkomt, dat niet de begrenzingen van vooroordelen en angsten kent.

SPOOK - spoken: herinneringen, gevoelens, schuldgevoelens die ons achtervolgen;
gevoelens aan de periferie van het onbewuste die contact zoeken;
trauma's of gebeurtenissen uit het verleden die als lege hulzen zijn en dus totaal ongevaarlijk, maar die toch in ons blijven rondwaren;
fantasieën, verwachtingen en/of verlangens die we gekoesterd hebben en die zo van ons leven (en eventueel van onze seksuele energie) vervuld zijn geraakt, dat ze ons heden ten dage, nog steeds beïnvloeden.

- Is ook de verwijzing naar de Levensgeest, datgene wat de mens tot mens maakt.

- Soms ook waarschuwing voor illusie en verkeerde inzichten; de boodschap om de eigen geestesvermogens beter te gebruiken.

LICHAAM: verwijst naar onszelf; omvat heel onze ervaringswereld, maar lijkt vooral naar ons eigen gevoel van identiteit te verwijzen. Vanuit dit zelfgevoel hechten we door projectie min of meer betekenis aan de buitenwereld. Veel symbolen zijn dan ook gestileerde lichamelijke vormen. Allerlei zaken kunnen ons lichaam of aspecten van onszelf voorstellen.
- Het lichaam stelt ook het fysieke leven voor; het stoffelijke bestaan; het proces van groei en ouder worden. Dit omvat dus ook alle natuurlijke processen in ons.

Seksualiteit: in veel dromen komt seks in de vorm van symbolen voor; als seks rechtstreeks getoond wordt, is dat een teken dat de dromer overweg kan met zijn seksuele aandrang of teleurstelling. Van belang is dat we trachten te begrijpen in wat voor omgeving of tafereel dat seksuele element voorkomt. Onze psychische en seksuele gesteldheid is, net als de lichamelijke, voortdurend in ontwikkeling, tenzij deze door een trauma in een bepaalde fase van het rijpingsproces blijft steken. Onze erotische dromen tonen ons dan ook, zelfs als ons seksleven bevredigend is, in hoeverre we groeien en voor nieuwe ervaringen staan.
Als seks in de droom in symbolen is ingekleed, duidt dat erop dat de dromer minder bereid is zich bewust te zijn van zijn motivaties of van de pijnlijke gevoelens van dien.
- Dromen over overspel kunnen een uitlaat zijn voor iemands seksuele gevoelens; uitdrukking van het verlangen naar een andere partner.
- Angst dat partner omkijkt of een affaire heeft met andere persoon kan duiden op de eigen seksuele faalangst.

Aanraking: zich iets bewust zijn of worden; intiem contact. Ook contact maken in engere zin, zoals wanneer iemand bij aanraking van een elektrische bedrading een schok krijgt; dit duidt erop dat we aan gevoelens of drijfveren hebben geraakt die ons een schok geven.
- Elkaar niet aanraken in een intieme situatie: kan erop duiden dat we onze behoefte aan contact niet weten te uiten; een passieve houding, waarbij we hopen dat de ander, of een meer werktuigelijk aspect van onszelf, de verantwoordelijkheid en het risico neemt. Elke aanraking vermijden is een blijk van woede. Die woede kan passief zijn, maar het vermijden van contact kan even hard aankomen als een klap. De dromer vindt er baat bij zijn (haar) woede te uiten.
- Een aanraking is ook een manier om onze emoties of bedoelingen duidelijk te maken. Dat kan bijvoorbeeld liefde, woede of sympathie zijn.
(in aanraking met iets komen; tot in het diepst van zijn ziel geraakt; raakpunten met elkaar hebben).

Dood: voor de psyche is de dood een gedaanteverandering. Vaak komt er iets nieuw in de plaats van datgene dat in de droom sterft. Toch toont het verdere verloop van de droom meestal dat een psychische vernieuwing 'opoffering' eist. (opoffering is dan, een echte inspanning, innerlijk investeren, bereidheid, ...)

Nacht: Algemeen: gewoonlijk de onbewuste, duistere of niet-doorvoelde aspecten van onszelf.
- Ook: eenzaamheid; gebieden van nauwelijks waarneembare neigingen of gevoelens.
Soms ook vrijheid; we kunnen ons geremd voelen door de sociale of morele normen die we onszelf 'overdag' opleggen, en bij verlaagd bewustzijn of in de slaap daaraan ontsnappen en ons heerlijk vrij voelen. (soms uitgebeeld door het 's nachts ontsnappen uit een huis en weglopen)
- De nacht is het symbool van het onbewuste, dat in het donker ligt en in de waaktoestand een innerlijke onzekerheid teweegbrengt - een verkramptheid die aan het licht moet komen om ze op te lossen.
De nacht verdoezelt de geheime wensen van de ziel en laat schaduwplekken vermoeden, die zich in het dagelijkse leven ook in buien kunnen manifesteren.
De nacht drukt tevens uit dat we uit de doordeweekse wereld breken; tijd van bezinning, zichzelf vinden; intimiteit met anderen; introspectie.

Angst: de dingen waarvoor we in onze dromen bang zijn, zijn gewoon onze eigen gevoelens.
- Angst houdt ook verband met benauwenis en geeft in die zin meestal aan dat men verlangt naar verruiming, bevrijding en alternatieven voor het leven tot nog toe.
- Anderzijds is angst in de droom ook een teken dat men zich moet losmaken van angsten die niet langer gerechtvaardigd zijn. Deze angst kan de vorm van een nachtmerrie aannemen; ze geeft de weg aan die de persoonlijkheidsontwikkeling moet inslaan.
- Angst kan ook wijzen op een begane vergissing, die men graag ongedaan wil maken. De angstkreet in de droom kan dus op een grote vergissing wijzen, die uitsluitend met een behoorlijke dosis initiatief goed te maken is.

Diefstal: wordt in de droom een diefstal gepleegd of komen er inbrekers in voor dan is dit een sein voor een verlies dat de dromer uit onachtzaamheid dreigt te lijden. Dit kan gaan om dingen van persoonlijke waarde voor de dromer, maar ook om het verlies van relaties met zijn omgeving.
- Angst om iets te verliezen, of dat ons wordt afgenomen wat we hebben; heimelijke verlangens; verlangen om anderen iets af te nemen; geestelijk dilemma.
-inbreker: dromen waarin inbraken worden gepleegd of waarin plots een inbreker verschijnt wijzen naar het inbreken van onbewuste inhouden in de voorstellingswereld van de dromer.
Meestal gaat het om iets dat in de waaktoestand veronachtzaamd of verdrongen is.
-stelen: zich onder valse voorwendsels liefde, geld of kansen toe-eigenen; niet evenveel geven als we ontvangen; gevoel dat we niets waard- of niet geliefd zijn, dat we stelen wat we krijgen omdat het niet van harte gegeven is.
-bestolen worden: zich bedrogen of onheus bejegend voelen; kan naar liefde of seksualiteit verwijzen, geven we die of hebben we het gevoel dat die van ons 'afgenomen' wordt? - Kan ook naar de dood verwijzen - dat we van het leven 'beroofd' worden.
(iemands hart stelen; de show stelen; dat kan me gestolen worden; gestolen goed gedijt niet)

Mobiliteit – voertuigen - verplaatsingen

Auto: de auto is het moderne vervoermiddel bij uitstek. In tegenstelling tot trein en tram is hij niet gebonden aan rails en dus vrij van een door de samenleving voorgeschreven route.
De auto is dus een individueel voertuig; de bestuurder kan zich er in zekere zin op eigen kracht mee voortbewegen. De auto symboliseert de motorische energie, de levenskracht van de bezitter. In onze maatschappij is de auto een statussymbool geworden, en verwijst dan ook naar onze drijfveren, motivaties, eerzucht, gevoel van mislukking. Auto staat ook voor geslachtsdrift al wat ons in het leven beweegt; verlangen iets in het leven te "bereiken"; onafhankelijkheid. Grootte en uiterlijk van de auto kunnen aanwijzigingen zijn hoe de dromer door zijn omgeving gezien wordt; zit hij in een bijzonder elegante onbekende auto, dan wil hij mogelijk meer lijken dan hij in werkelijkheid is. Meestal is de manier van omgaan met de auto in de droom van meer betekenis, evenals wat er tijdens de rit gebeurt. De autorit beeldt immers een stuk van de levensreis uit. Auto en autorijden symboliseren de algemene vitaliteit.

Bus: ervaring, onderneming of relatie met een groep mensen; richting waarin we samen met anderen gaan.
-buschauffeur: hoe we in een groep een leider erkennen, hoewel we zelf misschien meer capabel zijn; het aspect van onszelf dat zorgt dat we 'ons steentje bijdragen'; gevoelens die helpen of in de weg staan om onze bestemming te bereiken.

Vrachtauto: hetzelfde als auto -ambitie en andere drijfveren- maar meestal verband houdend met werk of onze meer zakelijke relatie met mensen; (vb. hoe we tov. grote groepsverbanden of korpsen staan, zoals grote bedrijven of de politie)
Kan ook symbool staan voor het eigen 'ik' dat zware lasten moet dragen.

Trein:
Spoorweg: de spoorlijn duidt op een algemeen aanvaarde lijn; gebruikelijke gedachtegang of gedragslijn; star vasthouden aan bepaalde attitudes of gewoonten; onbuigzaamheid.
-Trein is ook: sociale contacten, communicatie; onderweg zijn.
station: op weg naar iets nieuws; verandering van omgeving (vb. van familiekring naar werkkring) iets achter zich laten -een relatie, onze jeugd; ons vermogen om te veranderen; streven iets in het leven te bereiken of nieuwe ervaringen op te doen.
-locomotief: de energie die ons door het leven voert; symbool van collectieve energie; in dromen kan dit beeld staan voor de maatschappelijke krachten die de dromer beïnvloeden (pos. of negatief) op zijn levensreis; libido.
-wagons: de compartimenten van ons leven.
-treinreis: onze levensreis, voor zover die met anderen verband houdt en een vooraf bepaalde bestemming heeft, waardoor onze vrije wil beperkt wordt; reis op weg naar zelfbewustzijn; kan ook met het ouder worden en de dood te maken hebben, met name als er een "vertrek" of "vertrektijd" gesuggereerd wordt; de gedachten of ervaringen die onze levenslijn bepalen.

Fiets: in dromen is fietsen het symbool van individuele voortbeweging van de dromer; als het ware alleen en op eigen kracht. Persoonlijke inspanning of motivatie die ons ergens brengt.

MENSEN (maatschappelijke interacties)
Verscheidene mensen in de droom: zich niet eenzaam voelen; met diverse aspecten van zichzelf bij het gedroomde betrokken zijn; sociale vaardigheden.

-grote menigte: zeer sterk bij het gedroomde betrokken zijn; onze relatie of gevoelens tov ons sociale milieu; in groepen voelen we ons bekeken, geobserveerd -hoe we daar tov staan kan aangeduid worden door wat we in de droomgroep doen.
(zie ook hieronder bij menigte)

-menigte: -zich verdrongen / buitengesloten voelen; publieke opinie.
-gevoelens omtrent mensen in het algemeen.

-ondergaan in de massa: zich stuurloos voelen; verwarring wegens de veelheid van meningen; verlangen om niet op te vallen.

-aangevallen door een menigte: angst voor de publieke opinie; de eigen wrokgevoelens als bedreigen ervaren.

-een menigte toespreken, aanvoeren of om zich heen hebben bij een belangrijke gebeurtenis: een impuls of idee waarin veel aspecten van ons wezen samenkomen -zoals gezichtsindrukken, sensualiteit, gedachten, muzikaal gevoel, religieuze gevoelens, geslachtsdrift, intuïtie, angst, ambitie, honger, behoefte aan bijval, enz. samen een menigte vormen.

-onze relatie met de menigte: geeft aan wat onze relatie is met onze innerlijke wereld en het publiek daarbuiten. Ons onvermogen bepaalde aspecten van onszelf te tolereren leidt tot intolerantie t.o.v. andere mensen met diezelfde eigenschappen.

HANDELINGEN & HOUDINGEN
Spreken: gevoel van contact met wat uitgebeeld wordt; uiting van wat we voelen of denken; opkomen voor onze overtuigingen of intense gevoelens.
- moeizaam spreken, niet spreken: onderdrukking van angst of pijnlijke gevoelens; zorgelijkheid of gebrek aan zelfvertrouwen; gemis aan werkelijk contact.
- spreken en niet verstaan worden: gevoel dat er niet naar ons geluisterd wordt; frustratie.

Gesprek: een rustig gesprek symboliseert gezelligheid en openhartigheid; een discussie weerspiegelt vaak een innerlijk conflict.

Een vreemde taal: één van de functies van dromen is om bepaalde onduidelijke aspecten van ons gevoels- of gedachteleven op te helderen. Een vreemde taal kan duiden op iets wat ons vanuit ons binnenste wordt meegedeeld, maar nog niet duidelijk is. Het onbewuste gaat vaak stapsgewijs in bewust inzicht over.

Wandelen: degene die in een droom door een landschap wandelt, wil in de waaktoestand stap voor stap vooruit komen zonder te overdrijven.
- Indien de weg moeilijk is, de wandelaar een rugzak draagt of te veel van zijn krachten vergt, dan kan hij zijn doel slechts met de grootste moeite bereiken.
- wandeling: de wandeling in een droom wijst erop dat men gezapig door het leven wil gaan- en men doet er goed aan; want wie wandelt, doet immers iets voor zijn gezondheid.
Het onbewuste wijst de dromer er met nadruk op, dat alles wat teveel is van het goede, schadelijk voor het werk of voor de liefde kan zijn.

Knielen: nederigheid; erkenning van afhankelijkheid of samenwerking; ontzag; nederlaag.

Liggen: ontspanning; nietsdoen; introvertheid; seks. Ook afzondering van de wereld; zich gekrenkt voelen; angst om voor zichzelf op te komen; niet betrokkenheid; zwakheid; dood.

Lopen: motivatie en zelfvertrouwen; waar we lopen laat zien wat we ontmoeten of waarheen we gaan in het leven; streven om iets te bereiken; een periode waarin we nieuwe ervaringen opdoen.

Weglopen: men wil zich van iets bevrijden om op eigen kracht een succes te behalen.
Wanneer men voor zijn schulden wegloopt, dan is het succes vermoedelijk van korte duur.

Rennen: uitbundigheid; overstromen van levensenergie; sterke en gemakkelijke motivatie.
- met lood in de schoenen weglopen: door aarzeling tegengehouden worden.

Springen: durven; een risico nemen; soms samenhangend met vliegen.
Wie in een droom over een obstakel springt, zal in de waaktoestand een belangrijke aangelegenheid (die hem intensief bezighoudt) onder controle krijgen; degene die daarentegen ergens inspringt (in het water of in een kuil vb.) kan in een gevaarlijke situatie terechtkomen, waar hij slechts met moeite uit geraakt.
          - opzij springen: zich bedreigt voelen; angst, ontwijkend gedrag.
          - van iets afspringen: zich uit een situatie redden.
          - wie of wat op ons af springt: iets onverwachts; irritaties.
(in de bres springen; uit zijn vel springen; sprong in het duister)

Staan: onze betrokkenheid bij de buitenwereld met haar veranderingen en tegenstellingen, waarvoor we ons moeten inspannen; onze 'stand' in de maatschappij; waar we voor 'staan'; actief zijn; confrontatie; samenwerking met anderen.
(als versteend staan; op zijn kop staan; op zijn stuk staan; in de kou staan)

Zitten: status, afhankelijk van de plaats waar we zitten; ontspannenheid; lijdelijk afwachten.
- rechtop gaan zitten: meer betrokken raken.
(op water en brood zitten; er warmpjes inzitten; op de wip zitten)

Vallen: in het algemeen betekent vallen verlies van zelfvertrouwen; ondermijning van zekerheden zoals relaties, vaste inkomsten, sociale status, overtuigingen; verwijst ook naar spanningen.
Soms is het verlies van prestige; gezichtsverlies; moreel verval -voor verleiding bezwijken; hoogmoed die "voor de val komt".

Omkeren: een verandering; een nieuw besluit nemen.

Achtervolging: de uitleg van achtervolgingsdromen is dat de dromer datgene wat hem achtervolgt moet accepteren. Het zijn inhouden van het onbewuste die binnendringen in het bewustzijn.
- Achtervolgd worden door iets dat onzichtbaar en angstaanjagend is, geeft gewoonlijk aan dat aspecten van het zelf proberen zich in het bewuste denken te integreren.
De angst van de dromer verdwijnt meestal als hij zich weet om te draaien, zijn achtervolger aankijkt en aanwijzigingen krijgt over de betekenis van dit symbool op bewust niveau.

Vliegen: streven naar onafhankelijkheid en het ontplooien van onze mogelijkheden.
Het tegengaan van innerlijke krachten als twijfel, angst of depressiviteit, die ons neerdrukken.
-   Leren onafhankelijk te zijn en beslissingen te nemen tegen de gevoelens van anderen in kan plaatsvinden door de eigen gevoelens te negeren. Dat kunnen we bereiken door altijd druk in de weer te zijn, nooit eens rustig alleen te zijn, zo nodig afleiding of gezelschap te zoeken, door te roken, te drinken, kalmerende middelen te slikken, door star positief te denken. Op die manier ontvluchten we zo de kwesties die ons achtervolgen, in plaats van ze op te lossen. Daardoor kunnen we in uiterste vervallen, hetzij extreem materialistisch, hetzij extreem zweverig. In beide gevallen verliezen we de voeling met de menselijke aangelegenheden van alledag, en kunnen escapistische vliegdromen hebben. (of uittredingservaringen)
Vliegdromen kunnen dus duiden op het vluchten uit de realiteit!

AUTORITAIRE FIGUREN / Rollen
Algemeen kan een autoritaire figuur alles wat de relatie met onze vader in ons leven heeft bewerkstelligd uitbeelden; ook hoe we t.o.v. gezag staan en hoe we zelf macht en / of gezag aanwenden.

DIRECTEUR: de directeur (of andere personen met een leidinggevende functie, vb. een dirigent) die de dromer instructies geeft, moet opgevat worden als een bovenpersoonlijke functie van de psyche.
Het gaat over de onbewuste psychische functie die regelt en bestuurt. Het is een onbewust "denken" dat zich in deze figuur manifesteert.

DIRIGENT: het zelf; wat ons leven stuurt. Gezaghebbende figuur, alleen gaat het hier om harmonie; men wil leiding geven aan iets, opdat alles harmonieuzer wordt.

GEZAGVOERDER: onze handelende, doortastende, positieve zijde; hoe we tov. vaderfiguren of dominante, autoritaire mensen staan; de zijde van onze natuur die zich met de belangrijke zaken van het leven bezighoudt, die overzicht heeft en op grond daarvan beslist.

LEIDER: onze relatie tot autoritaire figuren, of de algemeen aanvaarde ideeën die men als richtsnoer in het leven neemt; onze relatie tot de leider kan laten zien hoeveel verantwoordelijkheid we in ons leven op ons nemen; verantwoordelijkheidsgevoelens, zoals in het ouderschap of in onze werksituatie.

LERAAR: -relatie tot autoritaire figuur.
-leersituatie; iets wat we zelf of aan anderen kunnen leren.
-de "wijze", wiens mening wij zouden moeten respecteren; zijn aanwijzigingen volgen.
De leraar waarschuwt voor een vastgelopen situatie en wil ons de juiste weg wijzen.
Is de leraar in de droom bijzonder streng dan is de situatie in de waaktoestand zeer ernstig.

POLITIE: gevoel voor wat maatschappelijk goed en verkeerd is - wat anderen in ons zouden afkeuren of bestraffen; onze sociale gedragsregels, die niet perse met ons innerlijk besef van goed en kwaad overeenkomen - vandaar remmingen, schuld- of schaamtegevoelens.
agente: sterkere nadruk op gevoelsmatig beoordeelde morele kwesties.
overtreding: gevoel dat we andermans grenzen of behoeften niet respecteren; of omgekeerd.

RECHTER: schuldgevoel, zelfkritiek; geweten; oordelen, beslissen. Kan duiden op wat we zelf goed en verkeerd vinden, op onze morele code. De wijze waarop we anderen beoordelen kan soms een scherpe zelfveroordeling inhouden.
Kan ook wijzen op onze relatie ten opzichte van iemand wiens oordeel veel voor ons betekent. Soms is het een teken om in de waaktoestand niets onnadenkend te zeggen.

PSYCHIATER / PSYCHOLOOG: deze personen duiden op zelfbeoordeling. Onze psyche is vatbaar voor verandering. Soms kan één nieuw gegeven, of een nieuwe geestelijke discipline, heel ons geestesleven op een hoger plan brengen. De psychoanalyticus vertegenwoordigt dit vermogen tot veranderen; evenals het zelfbewustzijn dat we zo vaak uit de weg gaan.

BERG: bergen zijn verhoogde plaatsen met een bijzondere betekenis.
Vroeger werden kerken, kastelen en tempels altijd op bergen of heuvels gebouwd. De ligging op de berg verschafte een wijder uitzicht dan op de vlakte of in een dal.
- In de droom kan de weg bergopwaarts moeizaam zijn; de levensweg biedt vaak vergelijkbare moeilijkheden. Bepalend voor de uitleg is wat de dromer op de berg aantreft of wat daar gebeurt.
- Wanneer in de droom echte beklimmingen voorkomen; hetgeen gevaarlijk is; is dit veelal een onveilig sein.
- Iets groots in ons leven; ruimer bewustzijn van ons leven of van een situatie; iets wat boven de middelmaat uitstijgt.
- Ook een prestatie, geleverd door de moeilijkheden van het leven te trotseren.

Klimmen: zicht willen krijgen op datgene wat buiten ons gezichtsveld is.
Het kind onderzoekt het groeiproces, om te zien wat volwassenheid en dood zullen betekenen.
- We kunnen ook klimmen om iets te ontlopen; om te ontsnappen; om ons uit een moeilijkheid op te werken, in dat geval drukt het een inspanning uit; we kunnen klimmen om iets te verkrijgen, te bereiken - hetgeen op ambitie of motivatie kan duiden.
- Er zijn echter ook risico's aan het klimmen verbonden. Als we opklimmen in ons werk of in een relatie, worden we met nieuwe dingen geconfronteerd en dus met angstgevoelens. (hetgeen met faalangst en valangst gepaard kan gaan.)
* Het klimmen kan ook de eerste levenshelft uitbeelden, en het afdalen de middelbare leeftijd of de ouderdom.
* Het afdalen (of een helling afgaan) kan duiden op verlies van status, ouder worden, mislukking of de dood maar ook de positieve betekenis van het leven na de dood.

Afdaling (andere dan berg of helling):
- de trap afgaan; met lift naar beneden: weer met beide benen op de grond komen te staan, zich nuchterder of praktischer opstellen; weer met de moeilijkheden geconfronteerd worden na zich aan fantasieën te hebben overgegeven, depressiviteit, seksuele remmingen, fase na een megaconcept.
- afdalen in een kelder, hol, enz.: besef van onbewuste lagen, prenatale ervaring.

Brand: het vuur van de vernietiging; van de hartstocht die ons verdriet bezorgt.
- De ontdekking van de brandhaard in de droom kan (wanneer het niet de herinnering is aan een echte gebeurtenis) een verandering van het leven -dat tot nu toe is geleid- betekenen.
Vaak hebben we te maken met een psychisch - geestelijke "ziekte" die nader onderzocht en vervolgens door de bewustwording van ons betere ik genezen moet worden. Belangrijk is waar de brand zich bevindt. (bv. in welk deel van het huis)
zie ook AFBRANDEN, oa: Brandt de dakstoel dan kunnen we vb. concluderen dat we te maken hebben met een lager geestelijke ontwikkeling. Wanneer er brandt uitbreekt in de stal, dan is er aan onze drijvende krachten schade toegebracht.)
- Dromen over een brand zijn (in tegenstelling tot dromen over vuur) meestal een gelijkenis van het gevaar dat ons of onze liefste vrienden bedreigt. Men doet er goed aan om in dergelijke gevallen zijn gevoelens en geweten te onderzoeken, om alzo een mogelijke psychische 'brandhaard' te ontdekken en deze te neutraliseren of zo nodig, te bestrijden.
Afbranden: bepalend is dus wat er precies in de droom afbrandt.
- Is het een weiland of een afgemaaid veld, dan zal de grond voor nieuw zaad worden klaargemaakt; dwz: we kunnen uit een reeds vrijwel opgegeven zaak toch 'munt slaan'.

- Het is de Vernietigende Kracht (Shiva) die, wat niet meer ‘levensvatbaar’ is, opruimt om alzo plaats te maken voor het nieuwe.
- Brandt daarentegen de dakkapel van een huis af, dan zijn de zenuwen in het hoofd of de geestelijke instelling van de dromer verstoord. Het kan dus ook betekenen dat er in de controle centrale van de hersenen iets in de war is geraakt.

Familie: uit onze familie putten we de meeste van onze positieve en negatieve relatiepatronen en attitudes tov. het leven, wat zijn neerslag vindt in de dagelijkse praktijk.
De onzekere wijze waarop vb. onze vader omgaat (omging), of zijn angsten voor veranderingen, kan de bron zijn van onze eigen moeilijkheden op die gebieden.
Als onze moeder niet in staat is (was) een gevoelsband met ons te ontwikkelen, kunnen we huiverig tov. onze eigen gevoelens staan.
Onze rijping als man of vrouw dwingt ons in zekere zin de verlangens van onze kindertijd onder ogen te zien en te integreren, waaronder ook ons seksuele verlangen naar onze ouder van het andere geslacht, en onze rivaliteit, vermengd met afhankelijkheid, ten opzichte van de ouder van hetzelfde geslacht. Zelfs een ontbrekende ouder, overleden of vertrokken, speelt in ons innerlijk leven een belangrijke rol. De afwezigheid van de figuur of van de genegenheid van een vader of moeder kan even traumatisch werken als een schokkende gebeurtenis.
Overzicht Familie symbool duiding:
1. onze ouders
2. broers en zussen / onze kinderen
3. andere familieleden

1) - Onze ouders zijn in onze dromen de (emotioneel geladen) beelden van de invloeden en ervaringen die onze identiteit vorm geven. Ze zijn de bodem, de grond, (het 'slagveld') waaruit ons zelfgevoel is opgekomen. Onze identiteit kan echter niet waarlijk onafhankelijk worden zolang deze door die innerlijke krachten van onze schepping gedomineerd wordt.
"Je kan niet tweemaal in dezelfde rivier zwemmen"... wie wil overeenstemmen of rivaliseren met een ouder, miskent de ware aard van zijn persoonlijkheid.

1 A) moeder: archetypisch symbool.

- Bij vrouwen belichaamt de moeder de bewustwording van de echte vrouwelijke natuur.
- Bij mannen de ideale persoon van het andere geslacht.

- meestal positief: gevoelens; relationele vaardigheden; bindende kracht; hoe we tov. gevoelens in een relatie staan; vermogen te geven en te koesteren; intuïtie.
- meestal negatief: irrationele wil en voorkeuren; door angst of jaloezie ingegeven opvattingen; gedomineerd worden door gevoelens; wispelturigheid.
- volgens C.G. Jung ook het geheime, het verborgene, het duistere, de afgrond, het verleiden, het 'giftig makende', het onontkoombare of de magische autoriteit van het vrouwelijke; het zachtaardige, beschermende, de plaats van de wedergeboorte.
- Wanneer de eigen moeder in een droombeeld verschijnt, dan heeft de mannelijke dromer vaak een gebrek aan zelfbewustzijn.

1 B) vader: archetypisch symbool.

- meestal positief: autoriteit; sociale vaardigheden; sociale conventies, ook in het gezin; hoe we tov. de 'doener' in onszelf staan; fysieke kracht, bescherming; de wil om te zijn.
- meestal negatief: naar binnen gekeerde agressie; dominantie, ingegeven door angst voor andermans autoriteit; weinig tedere geslachtsdrift; het gevoel onbemind te zijn.

- Is ook symbool van traditionele orde in het leven en onontbeerlijke natuurlijke autoriteit.

1) - Onze ouders - aanvulling

Een dode ouder in droom: begin van onafhankelijkheid van de ouder; onderdrukking van de gevoelens die ouders in ons hebben opgewekt; onze gevoelens omtrent de dood van een ouder; gevoelens omtrent de dood algemeen.
Ouders kwetsen / doden / begraven in droom: om ons te bevrijden van de remmingen en de pasklare waarden die we van onze ouders hebben meegekregen, kunnen we ze op zeker moment in ons groeiproces doden of begraven.

Sommige mensen schrikken van zulke dromen, maar ze zijn een gezonde blijk van opkomende onafhankelijkheid.
Wanneer onze vader of moeder in onze droom 'dood' is, kunnen we alle krachten erven die voortvloeide uit de positieve aspecten van die relatie.

2 ) - Voor broers, zussen en voor onze kinderen, geldt dat ze in onze dromen meestal (en algemeen) een aspect van onszelf uitbeelden. (eigenschappen van onszelf, die we in de persoonlijkheid van de ander herkennen; vb. dromen over de meest emotionele van de familie beeldt dan onze eigen emotionaliteit uit, over de meest intellectuele ons eigen verstand, over de meest tobberige onze eigen aarzelingen.)

2 A) broer: wijzelf, of wat we in onszelf verdringen; gevoelens van verwantschap of van rivaliteit; gevoelens omtrent een broer.

In droom van een vrouw:
- in droom over een jongere broer: extravert maar kwetsbaar aspect van zichzelf; rivaliteit.
- in droom over een oudere broer: sterk extravert aspect van zichzelf.
In droom van een man:
- in droom over een jongere broer: kwetsbare gevoelens; hijzelf op die leeftijd.
- in droom over een oudere broer: ervaring; gezag; achtervolgingswaan.

2 B) zuster: ons gevoelsleven, of onze minder tot uiting gebrachte aspecten; rivaliteit; gevoelens over een zus.

In droom van een vrouw: de onbewuste schaduwkant van de droomster.
- in droom over een jongere zus: eigen ervaringen op die leeftijd; kwetsbare gevoelens; rivaliteit om de liefde van de ouders.
- in droom over een oudere zus: sterk gevoelsleven.
In droom van een man: symbool van de anima.
- in droom over een jongere zus: kwetsbare emoties; rivaliteit om de liefde van de ouders.
- in droom over een oudere zus: sterk gevoelsleven; achtervolgingswaan.

2 C) zoon: extravert; verlangens die samenhangen met zelfexpressie; gevoelens omtrent de zoon; verantwoordelijkheid als ouder.

in droom van moeder: eigen ambities en potentieel; het eigen huwelijk.
- dood van een zoon: vaak doodt een moeder haar zoon in haar dromen als ze hem neigingen tot onafhankelijkheid ziet vertonen. (zoiets kan vb. de eerste schooldag al voorkomen)
in droom van vader: hijzelf op die leeftijd; de kwaliteiten die hij in zijn zoon ziet; zijn eigen mogelijkheden; afgunst wegens jeugd en de kansen van dien; rivaliteit.

- zoon van een ander: gevoelens omtrent eigen zoon; gevoelens over jongere mannen.

2 D) dochter: onze relatie met de dochter; de dochter (of de zoon) kan de gang van zaken in het huwelijk vertegenwoordigen.
Het kind is wat er voortgesproten is uit de verbintenis, hoe kortstondig ook, tussen twee mensen; in dromen beeldt het kind daarom soms de toestand van de relatie uit; zo kan een zieke dochter op een 'verziekte' relatie duiden.

in droom van moeder: vaak gevoelens van steun of kameraadschap; het gevoel niet alleen te staan wat gevoelsbanden betreft; ook wel het gevoelsleven; verantwoordelijkheid; de banden van het ouderschap; de droomster zelf op die leeftijd, met neigingen, moeilijkheden, trauma's die misschien nog niet over zijn. Ook vergelijking; de moeder ziet misschien de jeugd en de mogelijkheden van haar dochter, waar ze haar gevoelens over heeft. Haar dochter kan dan gemengde gevoelens oproepen, ook van afgunst en wedijver om de gunst van andere mannen.
in droom van vader: zijn gevoelsleven; gevoelens of moeilijkheden betreffende de relatie met zijn dochter; de moeizame rijping van zijn gevoelsleven; hoe in de familie met seksuele gevoelens wordt omgegaan -met name als ze verkering krijgt; zuster; verantwoordelijkheid als ouder; de eigen vrouw op jongere leeftijd.
- andermans dochter: gevoelens omtrent eigen dochter; gevoelens omtrent jonge vrouwen.

3) Andere familie of Verwanten zoals oom, tante, neef, enz.: Meestal een aspect van onszelf dat in het karakter van de betrokkene is terug te vinden. Vertegenwoordigt soms onze familietradities -onbewuste attitudes, conventies, of zelfs talenten, die deel uitmaken van de unieke psychologische en sociale kring die door een familie wordt gevormd.

HUIS: een huis duidt op onszelf, op ons lichaam en onze persoonlijke kenmerken; heeft de symbolische betekenis van zielenhuis; de eigen persoon in zijn totaliteit.
Laat de droom een mooie woning zien, dan duidt dit op positieve aspecten en sferen van de levensomstandigheden. Is de woning daarentegen een krot, dan lijden we in de waaktoestand mogelijks aan een ziekte, of hebben we wat onze intermenselijke relaties betreft, het nulpunt bereikt; algemeen niet goed voelen met huidige levensomstandigheden.
- Klein, bekrompen huis: behoefte aan verandering; zich in de huiselijke omgeving of de huidige attitudes benauwd voelen.
- Leeg huis of gebouw: achterhaalde levensgewoonten of levenswijzen; oude attitudes; de dood; ons potentieel.
- De sloop van een bouwvallig huis: op eigen kracht overwinnen van lichamelijke klachten die een psychische oorzaak hebben.

* Grote openbare gebouwen, zoals ziekenhuizen, fabrieken of flatgebouwen beelden de functies uit die ze vervullen. Als zo'n huis of gebouw echter met onszelf verband houdt zoals: ons woonhuis, onze werkkring, dan moeten we nader bepalen welke gevoelens het bij ons oproept.
* Als een huis of gebouw aan een ander type doet denken, vb. een bibliotheek die wel een fabriek lijkt, of een huis dat wel een kerk lijkt, zijn beide aspecten van belang.

      Thuis: in het algemeen onze elementaire behoeften als geborgenheid, warmte, eten - maar meestal in de zin van hoe we ons leven hebben ingericht; de waarden, normen, doeleinden die we als normaal accepteren, waarbij we ons "thuis" voelen; de situatie of de omstandigheden bij ons thuis, de sfeer in het gezin.
Kan ook betekenen: zichzelf zijn, zich niet hoeven te storen aan andermans kritiek.
-In een vroeger huis van ons: verbeeldt het element van onze persoonlijkheid of ervaring dat zich in die omgeving ontwikkeld heeft.
-In het huis van een ander: wat we als de in dat huis heersende sfeer en attitudes of situatie voelen.
-Toekomstig huis: de richting die ons leven naar we hopen of vrezen zal inslaan.

-Kamers; de verschillende vertrekken hebben elk hun specifieke betekenis:
Algemeen: een bepaalde gemoedstoestand - de kamer kan vb. naargeestig, warm, ruim of kil aandoen, en beeldt dan dat gevoel uit. Een ruime kamer kan op onze ruime mogelijkheden en kansen duiden.
* Nieuwe kamers ontdekken: een veel voorkomend droomthema - het herkennen of ontdekken van tot dan toe onopgemerkte aspecten, vermogens, angsten of eigenschappen.

Specifiek:
- BIBLIOTHEEK: onze geest.
- STUDEERKAMER: geest en geestelijke groei; onderzoek; studie.
- WOON EN WERKKAMER: corresponderen met overeenkomstige gebieden van de psyche; dagelijkse activiteit.
- SLAAPKAMER: is het domein van huwelijk, seksualiteit en intimiteit, maar ook de rust; verborgen activiteit.
- KINDERKAMER: gevoelens omtrent onze kinderen; gevoelens en herinneringen uit eigen kindertijd.
- SPEELKAMER: ontspanning.
- GANG: niemandsland; vergeethoek; overgangsfase. Degene die in een donkere gang het einde niet kan zien, bevindt zich in een levenscrisis, die hij slechts met moeite zal kunnen overwinnen. De gang kan ook een etappe op onze levensweg voorstellen en de radeloosheid symboliseren die de dromer in zijn greep krijgt bij de vraag welke deur hij moet openen om uit een onoverzichtelijke situatie te kunnen ontsnappen.
- BADKAMER: voor het 'oppoetsen' of hernieuwen van gevoelens van welzijn. Plaats van reiniging (zoals bad); erotische plaats, waar men zich uitkleed en naakt is; plaats van gevoelens.
- KELDER: is het gebied van het onbewuste. Onze toegang tot algemene herinneringen, onze onbewuste biologische functies, archetypische gedragspatronen, het collectief onbewuste. Vaak de plaats waar we naast herinneringen ook traumatische ervaringen bewaren; onze duistere praktijken of schuldbewuste herinneringen huizen daar eveneens. Dikwijls datgene wat we wegstoppen in/of verdringen naar ons onbewuste; we kunnen onze ambitie, liefde, geslachtsdrift...beknotten, het zwijgen opleggen, en in ons onbewuste terugdringen.
- STANK in kelder: gevoelens die depressiviteit of ziekte kunnen veroorzaken.
- KEUKEN: De keuken symboliseert dat gebied van het onbewuste, waar de psychische voeding wordt bereid. Het is een terrein voor het omzetten van psychische energieën. Is ook het vertrek van het vrouwelijk - moederlijke.
- ZOLDER: onze 'bovenkamer'; denken; de bewuste geest; geheugen; vroegere ervaringen, herinneringen; het hoofd. (kan ook in een droom het karakter van een ruimte hebben met vergeten of verdrongen herinneringen.)
   *Opgesloten op zolder: een louter verstandelijke levensopvatting.
   *Naar zolder gaan: plezier beleven aan nieuwe ideeën; aan de hand van vroegere ervaringen onze mogelijkheden of wijsheid ontdekken.
*Dreiging vanaf de zolder: verwarrende ideeën.
*Dakkapel of zolderraam: ons gevoel van verbondenheid met de kosmos; ruimer bewustzijn; verstandelijke kijk op de dingen.
- ZAAL: hoe we tegenover de groep, het publiek staan; gemeenschapsgevoel; plaats van initiatie en rijping, waar we oude gewoonten, levenswijzen en opvattingen afleggen. (misschien omdat openbare plechtigheden vb. huwelijk, proces, maar ook dansfeesten, huldigingen, enz. zich meestal in een zaal afspelen)
* Als verzamelplaats symboliseert de zaal de plek waar men zich meedeelt en dus naar buiten opent.   (belangrijk is de functie / het doel van de zaal en wat zich daar bevindt)
verder: Communicatie en handelen. Vaak een deel van zichzelf (dat meer ruimte nodig heeft) Soms ook het eigen hoofd met zijn geestelijke en persoonlijke bevattingscapaciteit.

- TYPE HUIS of GEBOUW:
     - Herenhuis, villa ed.: duiden zoals het huis op alle aspecten van het zelf en de daarin besloten identiteit (lichaam, gevoelens, creativiteit, enz.) maar meer genuanceerd. Het verbeeldt ons zoals we zijn met ook onze latente trekken, onze nog niet ontwikkelde of onderzochte mogelijkheden.
   - Herberg: is een symbolische plaats waar psychische energie omgezet wordt; een centrum van onbewuste informatieverwerking. Het is ook een plaats van collectieve gebeurtenissen. In de meeste sprookjes is de herberg een ongastvrij oord, waar de reiziger ongewone avonturen beleeft; in dromen is de herberg in die zin vaak een aanwijzing voor het onverwachte, voor verrassingen, waarbij de waard de rol speelt van onbewuste manipulator.
     - Restaurant, café: gezelligheid; het zoeken van emotionele of seksuele bevrediging; het hongeren naar gezelschap of seksualiteit.
      Een café of bar laat vaak zien hoe we ons bij de groep aansluiten; onze gevoelens omtrent de samenleving; kan duiden op een drankprobleem; de manier waarop we de confrontatie met eenzaamheid, zorgen, gevoel van mislukking enz. ontlopen.
     - Hotel: tijdelijke attitudes of levenswijze; situatie van voorbijgaande aard; ontspanning; weggaan van huis of familie; seksuele contacten buiten het gezinsleven.
      Met dit beeld duidt de droom een gebied of situatie aan, waarin zich overgangen en veranderingen voordoen. Het hotel is geen vaste verblijfplaats; men ontmoet er vreemdelingen. In de droomtaal wil dit zeggen dat de vreemde personen die de dromer in het hotel ontmoet onbekende en onbewuste psychische invloeden vertegenwoordigen.
   - Hut: onze jeugd binnen het gezin; simpele, ongecompliceerde situatie of relatie.
- Kasteel: gevoelens van veiligheid / onveiligheid; onze afweermechanismen; de manier waarop we ons tegen "aanvallen" verdedigen; attitudes uit onze jeugd, waarmee we ons misschien moesten verdedigen terwijl we onze identiteit versterkten.
     - Kerk, kapel, tempel: het sterke regeneratievermogen van ons gevoelsleven; de ervaringswereld die we in ons hebben geschapen met onze gedachten, mijmeringen en daden; de verbondenheid die we met het leven voelen. Ook de zedelijke normen waarop onze beslissingen gebaseerd zijn (als die normen ons innerlijk leven teniet doen, zijn we aan herschikking van onze normen toe); moreel gezag; onze relatie met de gemeenschap.
-een kerk voorbijlopen: het voorbij gaan aan het beste in ons - onze afkeer van dogma's.
     * TOREN: bovenbewuste; iets wat we in ons leven geschapen hebben, opgebouwd hebben. Dat kan een prestatie zijn, een levenswerk of een attitude die in ons innerlijk opgekomen is, zoals een defensieve houding, isolering, een "ivoren toren", of het streven de hoogste toppen van bewustzijn of erkenning te bereiken.
Ook de mannelijke seksualiteit en drift die zich niet bevredigend kan uiten en daardoor een bron van agressie is jegens vrouwen en de maatschappij.
     - Pakhuis: herinneringen; ervaringen; aspecten van onszelf die we tijdelijk "wegbergen", zoals onze ambities als we kinderen grootbrengen.
     - Stal: onze natuurlijke aandriften.

Meubels: attitudes of gewoonten die voortkomen uit het huiselijk leven, met name als het een meubel betreft uit het huis waarin we als kind of vroeger gewoond hebben; de attitudes en overtuigingen waarmee we ons geestelijk 'meubileren'; notities over onszelf; zelfbeeld.

Muziek: het spel van subtiele gevoelens en krachten in ons wezen; moeilijk te definiëren inzichten; de invloed van een bewuster leven.
Alle muziekinstrumenten maken een associatie met harmonie.
Muziekinstrumenten verwijzen vaak naar ons vermogen tot zelfexpressie en naar onze geslachtsorganen.
- Terwijl blaasinstrumenten ondubbelzinnig mannelijk gedefinieerd worden, symboliseren snaarinstrumenten het vrouwelijk-emotionele.
- Bij "Strijkers" is de strijkstok een mannelijk symbool dat de bijhorende maat strijkt.
- Een groot, ingewikkeld instrument verwijst naar de geest en zijn invloed op de rest van ons wezen.
- muziek maken (musiceren): zelfexpressie; een deel van ons wezen tot uitdrukking brengen dat in onze gewone bezigheden niet aan zijn trekken komt.

"Verdovende" middelen - Roes
ALCOHOL: ook in de droom zorgt alcohol voor het opheffen van innerlijke remmingen en laat ons handelingen verrichten die in de waaktoestand als immoreel zouden ervaren worden. In de roes van de droom verdwijnen alle innerlijke remmingen en worden niet uitsluitend de seksuele gevoelens de vrije loop gelaten. Dit kan erop wijzen dat de dromer zijn problemen in de waaktoestand veel te veel met zijn verstand bekijkt. Hij zou de feiten dus meer ontspannen moeten benaderen.
-Degene die in de droom volledig dronken is kan erop rekenen dat hij aan de realiteiten van het leven achteloos voorbij zal gaan; hij zou alles veel “nuchterder” moeten bekijken. (oa. om een doel dat hij zich gesteld heeft uiteindelijk toch nog te kunnen bereiken.)
-Wie in een droom met veel mensen drinkt en toost op ze uitbrengt, heeft te maken met sterke fluctuaties binnen zijn emotionele relaties en waarschijnlijk heeft hij iets goed te maken.
Het symbool geeft vaak ook aan dat uw onbewuste om grotere helderheid en meer bewustzijn vraagt; leef je in een roes en verdring je belangrijke problemen?

SIGARET: mannelijkheid; penis.
Gevoelens van onzekerheid of bevrijding daarvan; afhankelijkheid en verslaving; beeld voor geestelijke activiteit; gevoel van een steun te hebben om spanningen aan te kunnen; er wordt een rustpauze ingelast. Kan geassocieerd zijn met gevoelens omtrent kanker.

DRUGS: de verslaafdheid aan drugs is een maatschappelijk probleem geworden; inmiddels hebben drugs ook in de dromen ingang gevonden.
Als droombeeld betekenen drugs een sein van streven naar psychische compensatie. (zie ook alcohol)
Wat de psyche in de droom door middel van drugs of roes wil compenseren kan het verloren gaan van de psychische beleving van de liefde voorstellen, mogelijks tengevolge van de algehele seksualisering van deze tijd.

De Droomtaal: Thema's en Symboliek

Maak jouw eigen website met JouwWeb